Izenburua
Artea eta Ospitaleak 2024
Egilea
Garazi Valluerca

“Arte eta Ospitaleak” programaren VI. edizioan, San Jorge/Sanduzelai Lehen Mailako Arreta Osasun Zentroak deialdi bat ireki zuen eraikinaren kanpoaldeko horman interbentzio artistikoa egiteko. Guztira zortzi proposamen jaso ziren, eta Garazi Valluerca-k aurkeztutako proposamena izan zen hautatua. Garazik auzoko agente eta elkarteak modu aktiboan inplikatzeko diseinatutako mural kolaboratiboaren proiektua planteatu zuen, helburua izanik espazioa ez soilik edertzea, baita komunitatearen loturak sendotzea eta espazio publikoa denon artean apropiazioa sustatzea ere.

Garazi Valluercaren esplorazio artistiko eta filosofikoan oinarritutako proiektu honek Jacques Rancière filosofoaren ideiak eta arte erlazionala ditu sustraietan. Artearen ahalmen eraldatzaileaz inspiratuta, Garazik mural bat sortzea proposatu zuen, hausnarketa partekatuko gune bat bezala funtzionatuko zuena, eta egunerokoan ikusgai eta esanguratsu dena berriz pentsatzeko aukera emango zuena. Lan honek hausnarketa eta pentsamendurako espazio berriak ireki nahi zituen, eguneroko bizitzan finkatutako esanahiak auzitan jartzeko.

Proiektu honen erdigunean kokreazioaren ideia zegoen, eta horren bidez, murala ez zen soilik arte lan gisa pentsatua izan, baizik eta edozein pertsonak artista eta komunitatearen eraldaketan parte sentitzeko aukera izan zezakeen prozesu parte-hartzaile gisa. Espazio publiko eta guztientzat eskuragarri batean kokatua, muralak aldarrikatzen du espazio komuna guztiona dela eta lankidetzaren bidez ingurune inklusiboago eta aberatsago bat eraiki dezakegula, bai paisaia bai bizikidetza hobetzeko gai izango dena.

Mural kolaboratibo hau osasun-zentroko langileei eta San Jorge auzoko kultur-aniztasun aberatsari omenaldi bat egiteko ere pentsatua izan zen. Komunitatearen parte-hartze irekiak aukera eman zuen obra auzoan elkarrekin bizi diren identitate eta kulturen adierazgarri bilakatzeko, bertakoen bizitza eta energia komunitarioaren ospakizun bisual bat. Horrela, lana eskerrak eta errespetua adierazteko moduan altxatu zen, auzoko bizitza eta bizi-kalitatea aberasten dutenen alde, bai osasun arloko profesionalenak, baita auzotarrenak ere.

Proiektuaren helburu nagusietako bat ikusleak arte lan bat pasiboki begiratzen duen norbait soilik izatearen ideia apurtzea izan zen. Muralak ikuslea parte-hartzaile aktibo eta bere espazioaren sortzaile bihurtzea bilatzen du, pieza estatiko bat izateaz haratago. Horrela, artea elkargune komun bat eraikitzeko tresna boteretsu bilakatzen da, ahotsik gabekoek espresatzeko, ordezkatzeko eta ikusgai izateko aukera aurkitzen duten plataforma. Lanak proposatzen du edonor izan daitekeela artista, eta arteak aldaketa nabarmen bat sor dezakeela espazio partekatuen pertzepzioan.

Garazik ikuspegi hau gauzatzeko hainbat sormen-tailer antolatu zituen udan zehar eta ikasturtearen hasieran. Tailer horietan, auzoko parte-hartzaileek muralaren islatu nahi zituzten kontzeptu eta mezu nagusiak garatu zituzten. Horrela, muralaren diseinua forma hartuz joan zen, San Jorgeko auzokideen ideiak, desioak eta sentimenduak integratuz. Garazik oinarri horretan lan egin zuen, komunitatearen ekarpenak errespetatzeaz gain, izaera kolektiboa denentzako ikusgai izango zen arte lan batean islatzea lortuz.

Azkenik, murala San Jorge auzoko komunitatearen identitatea eta sentipena adierazten duen obra bihurtu zen, osasun-zentroaren kanpoaldeko horma bertakoen ahotsen eta esperientzien ispilu bilakatuz. Garazi Valluercaren proiektua horrela kokatzen da gogoeta, parte-hartzea eta inklusioa, aniztasuna eta elkarrekiko errespetua sustatzen duten espazio komunak eraikitzeko gonbidapen gisa.